Het boekenweekgeschenk uit 1966; een boek dat ik heel vaak in handen heb gehad maar nooit heb gelezen. Eerlijk gezegd ken ik niemand die het gelezen heeft. Op het titelblad staat onder de titel: ‘een sage’. Het is een soort sage over Friezen, Jutten en anderen die in de 5e eeuw naar Engeland gingen om de plaatselijke koning Vortigern te helpen in zijn strijd tegen de Picten uit het noorden.
Het verhaal wordt geschreven vanuit een ik-persoon; Liafbarn, die in dienst is van de leidende hertogen Hengist en Horsa. De sage gaat over de wrede strijd en vestiging in het Brittenland. Daarnaast vindt er nog een andere strijd plaats. Reonix, de dochter van Hengist blijkt een mysterieus aantrekkelijke vrouw die op macht uit is en daartoe steeds maar mannen het hoofd op hol weet te jagen.
Het boek eindigt met de definitieve overwinning, het doodsteken van de verradelijke Reonix door de ik-persoon, die zelf ook verliefd was geweest op haar, maar oog had gekregen voor haar valse hart. Uiteindelijk keren Liafbarn en Hengist terug naar waar ze vandaan waren gekomen: Friesland. Eén van de laatste zinnen luidt: ‘Maar ik – wat heb ik gedaan met het leven dat elk mens maar één maal geschonken krijgt?’
Naar mijn smaak komt het boekje wat traag op gang; ik vond de stijl in het begin minder dan in de Wilt Tjaarda verhalen. Misschien heeft de Vries gezocht naar een stijl die bij zo’n vroeg-Middeleeuwse sage hoort. Als dat zo is dan is dat niet helemaal gelukt.
Toen ik het boek al bijna uit had ontdekte ik dat de Vries zich ook hier heeft gebaseerd op een bestaande geschiedenis.
In ‘A history of the english church and people’ van Bede (Penguin Classics uit 1977, vertaling door Leo Sherley-Price), een boek uit 731, kwam ik ze tegen: Koning Vortigern, Hengist en Horsa! Een citaat vanaf blz. 55: ‘In this time the Angels or Saxons came to Britain at the invitation of King Vortigern in three longships, and were granted lands in the eastern part of the island on conditions that they protected the country: nevertheless, their real intention was to subdue it.[…..] Their chieftains are said to have been the brothers Hengist and Horsa.’
In de Britannica van 1991 worden de broeders ook genoemd als ‘the leaders of the first Anglo-Saxon settlers in Britain’. Het artikel baseert zich op Bede.
De suggestie wordt gedaan dat Hengist dezelfde zou kunnen zijn als de Hengist die blijkbaar voorkomt in Beowulf.
In het artikeltje over Vortigern wordt niet naar Bede verwezen maar naar de Historia Brittonum.
Culturele observaties 